از جمله حوادثی که منجر به کشتار و ویرانی در آمل گردید میتوان به حوادث زیر اشاره کرد:
- جنگ بین ساسانیان و سلطنت داران ایران در آمل که خندقهای آمل و شهر آمل به کلی نابود شد.
- در شهر نور آمل پشت یک کتاب خطی این مطلب نوشته بود، در نمارستاق آب دریاوک یا دریوک در تنگه کوه طغیان کرد و کوه را پاره کرد که براثر شکستن
- سد طبیعی دریاوک نمارستاق سیلی مهیب ایجادشد که شهر آمل و روستاهای اطراف آن ویران و در زیر رسوبات منهدم گردید. در قسمت شرقی شهر، زمین نسبتاً مسطحی دیده میشود که سابقاً ساختمانهای زیادی داشته و اگر زیر خاک را کاوش کنند آثار خانههایی که از رسوبات رودخانه انباشته شده بهخوبی مشاهده میشود.)) بعضی این سیلاب را در سال 108 هجری میدانند ؛ خدا عالم است.
- نوشته از سید ابوطالب فرزند علیرضا موسوی شاهاندشتی راجع به ویرانی آمل:
بسم الله تعالی معلوم اهل ایمان و عبرت گیرندگان حوادث زمان باشد که 1223 که از هجرت نبوی (ص) و صلم زلزلهای در دارالمرز مازندران الی قم و الی قریب به سبزوار در عصر جمعه دوازدهم تیر ماه قدیم آمده که بعضی معموره را در همان زلزله اول خراب نموده و از اول شب همان روز طبقات زمین بحدی بحرکت درآمده که احدی از وذیع و شریف را مظنه باقی دنیا و مافیا نبوده در اکثر دیار حدود مزبوره معموره نماند زمین را در اکثر جاها زیر ورو نموده اما از برکات ائمه اطهار صلواة الله علیهم اجمعین آدم کم تلف شدند اما مسجدها و منبرها و امامزادهها و حمامها و بازارها و خانهها و پلها و رباطها و قریه هااکثر به زمین فرو رفتند و بالمره خراب شدند که آثاری از ایشان نماند تا عرض سه سال متوالی زلزله میآمد. بعد از انقضای سه سال کم کم میآمد. مدت دو سال مردم دیار شهر آمل و مازندران کوه نشین بودند. و در حال تحریر سال 1226 باز کم کم میآید.
- آتش سوزی بزرگی که در دوره جدید در شهر آمل اتفاق افتاد که باعث خرابی زیاد و ویرانی شدید شهر گردید. این آتش سوزی و حریق در سال 1335 هجری قمری واقع شد که ابتدا از نزدیک تکیه نیاکیها شروع شد و بر اثر وزش تند باد همه شهر را فراگرفته و به رودخانه هراز رسید و بر اثر سرایت آتش به مغازه باروت و مهمات و اسلحه فروشی، آن مغازه منفجر گردید و آتش مهیب به آنطرف رودخانه افتاد و بعد به واسطه شدت باد تمامی شهر آمل در گرداب آتش فرو رفت. معروف است که این حریق در فروردین ماه، هنگامی که ساکنین شهر مشغول خوشگذرانی و برگزار کردن مراسم نوروز بودند واقع شد و بخش اعظم شهر به تل خاکستری تبدیل گردید.
- بروز بیماری خطرناک طاعون که درسال 1198هجری رخ داد، شهروندان بیشماری رانابود گرداند و شهر به ویرانهای تبدیل گشت.
- در سال 1269 هجری بیماری وبا در آمل به جان مردم افتاد و عدهای از مردم شهر را از بین برد و دستخوش فنا کرد.
- در سال 1336 هجری شمسی بیماری خطرناکی به نام بیماری مشمشه به آمل حمله کرد که افراد زیادی از شهروندان نابود و به دیار باقی شتافتند.
- جنگهایی که باعث ویرانی شهر آمل و اطراف آن و سبب از بین رفتن مردمان بیشماری شد که میتوان به چندین جنگ و لشگر کشی اشاره کرد.
الف) حمله چنگیز خان مغول و فرزندانش به تبرستان که طی آن شهرهای زیادی از جمله آمل ویران گردید ولی دوباره و بهسرعت بازسازی شد.
ب) حمله امیر مسعود به شهر آمل و جنگ با سادات علوی که این سلسله را منقرض کردند و مازندران و آمل را ضمیمه قلمرو حکومت خود کردند.
ج) حمله سامانیان با اسپهبدان آمل و رویان که ویرانی و کشتار ظالمانه و بیشماری در پی داشت.
د) جنگ امیر تیمور گورکانی با پادشاهان مرعشیان آمل که ویرانی و کشتار ظالمانه و بیشماری در پی داشت و معروف است که از سرهای مردم بی گناه آمل و لاریجان در میر بزرگ منارهای درست کرده و سرانجام سلسله مرعشیان را منقرض و به ترکمنستان تبعید نمود.
هـ) جنگهای شاه اسماعیل و شاه عباس صفوی به آمل که طی آن خلق زیادی کشته شدند. ناگفته نماند که در این جنگها شهر و روستا بکلی ویران نشدند، زیرا ساکنین شهر معدودی باقیماندند و دوباره شهر را آباد و به سرعت بازسازی کردند و کشاورزی و بازار را رونق دادند.
و) حمله آقا محمد خان قاجار به لاریجان و آمل که چندین ماه به طول انجامید و سرانجام با حمله آقا محمد خان قاجار و حمله محمد قلی خان مردم بی گناه لاریجان و آمل را کشتند و شهر را ویران کردند.
موضوع مطلب :